Các bạn trẻ khi tìm hiểu về văn hóa Nhật Bản chắc hẳn đều biết rằng Tết Dương lịch là ngày lễ lớn nhất và dài nhất trong năm ở Nhật Bản. Ngoài ra, các lễ hội và sự kiện lớn được tổ chức vào ngày này. Vậy câu hỏi đặt ra là người Nhật có ăn mừng Tết âm không? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu qua bài viết Nhật Bản ăn tết âm hay dương dưới đây nhé!
- Tại sao chính phủ Nhật Bản quyết định tổ chức Tết theo lịch dương?
Từ xa xưa, người Nhật đã sử dụng lịch Trung Quốc, tức âm lịch giống như nhiều nước châu Á khác. Từ năm 1844 đến năm 1872, người Nhật tổ chức Tết Nguyên Đán theo lịch Tây. Vào ngày 3 tháng 12 năm 1872 (Minh Trị 5), chính phủ Nhật Bản quyết định đổi thành ngày 1 tháng 1 năm 1873 (Minh Trị 6) và người dân đã phải điều chỉnh lại các lễ đón năm mới của họ kể từ đó. Ngày 1 tháng 1 hàng năm theo lịch Châu Âu.
Theo tổng hợp nhiều tài liệu, lý do đầu tiên là: vào thế kỷ 19, khi Nhật Bản ký kết các hiệp ước bất lợi cho Hoa Kỳ (như Hiệp ước Hữu nghị 1858 và Hiệp ước Thương mại Nhật-Mỹ), nước này đã phải đối mặt với nhiều vấn đề lớn, các nước phương Tây đang tìm cách mở rộng sự thống trị của các nước nhỏ. Vào tháng 7 năm 1853, khi Nhật Bản nhìn thấy các tàu đen của Hải quân Hoa Kỳ cập cảng Uraga, Nhật Bản nhận ra rằng phương Tây đã phát triển đáng kể so với châu Á. Để tránh bị đô hộ, Nhật Bản cần thoát khỏi ảnh hưởng của văn hóa Trung Quốc và trở thành một quốc gia mạnh. Nhật Bản muốn bắt kịp phương Tây và đứng vào hàng ngũ các nước văn minh trên thế giới.
Do đó, đổi lịch truyền thống sang lịch Châu Âu, đổi thời gian đón năm mới truyền thống sang năm mới, và phương Tây hóa văn hóa là những cách để Nhật Bản trở thành một nước phát triển
- Người Nhật đón Tết như thế nào?
Mặc dù ngày Tết được tổ chức theo Tây lịch nhưng các lễ hội mùa xuân Nhật Bản vẫn mang đậm nét văn hóa truyền thống phương Đông.
Một vài ngày trước lễ, người Nhật đi mua sắm đồ dùng tại các cửa hàng và khu mua sắm rất sầm uất. Ngoài ra, vào ngày đầu năm mới, nhà cửa phải được quét dọn sạch sẽ.
Sau đó, người Nhật sẽ trang trí nhà cửa. Mỗi hộ gia đình đều được trang trí bằng một cây thông trước cửa, vì theo tín ngưỡng truyền thống, Chúa Lishen sẽ đến hạ giới và nương náu trên cây này. Khung cửa của các ngôi nhà Nhật Bản được trang trí bằng các vật dụng như vải dệt kim lá trắng (tượng trưng cho sự không tì vết), cam quýt (tượng trưng cho sự thịnh vượng) và dây thừng đan bằng rơm (tượng trưng cho sự thịnh vượng). Dành riêng cho các vị thần để cầu tài lộc, dải giấy trắng (để xua đuổi tà ma).
Phụ nữ Nhật Bản vào bếp chuẩn bị các món ăn và làm các loại bánh Tết mùa xuân. Bánh Tết được làm vào ngày 28 hoặc 30 Tết. Bánh năm mới của Trung Quốc với các món ăn như khoai môn, cà rốt và rau xanh thường được dâng lên các vị thần. Đây là những món ăn đơn giản để cầu chúc mọi điều tốt đẹp nhất.
Tối 30 Tết, cả gia đình Nhật sẽ dùng bữa tất niên. Vào đêm giao thừa, ngôi chùa linh thiêng sẽ rung lên 108 hồi chuông. Người Nhật tin rằng những chiếc chuông này có thể giúp họ xua đuổi 108 loại linh hồn ma quỷ. Chủ gia đình chúc Tết trước, sau đó cả nhà ăn bánh đa và uống rượu. Người Nhật tin rằng Chúa Lishen sẽ thổi sức sống vào những chiếc bánh gạo, vì vậy sau khi cúng tế các vị thần, những chiếc bánh sẽ được chia cho tất cả các thành viên trong gia đình.
Đối với người Nhật, đi chơi đầu năm là một việc trọng đại. Họ thường đến bảo tháp trước để cầu may. Năm nào cũng có hướng tốt nên người nhật sẽ đi lễ chùa theo hướng của năm. Người vào chùa phải rửa tay, súc miệng trước khi thực hiện nghi lễ.
Như vậy bài viết đã trả lời cho câu hỏi Nhật Bản ăn tết âm hay dương. Có thể thấy người Nhật chỉ đón tết theo lịch dương và đang dần phương Tây hóa nhưng vẫn giữ được những phong tục tập quán mang đậm nét truyền thống phương Đông.
